2024-03-29 17:28:01
Hiện nay, tỷ lệ dậy thì sớm ở bé gái ngày càng tăng khiến nhiều bậc cha mẹ không khỏi lo lắng. Khi gặp tình trạng này, bé có những thay đổi về thể chất, sinh lý và tâm lý diễn ra rất nhanh so với bạn bè cùng lứa. Vì thế, cha mẹ cần nhận biết sớm để kịp thời hỗ trợ con phát triển khỏe mạnh, cũng như đồng hành cùng trẻ tự tin trưởng thành.
Thế nào là dậy thì sớm ở bé gái?
Bình thường, giai đoạn dậy thì ở bé gái bắt đầu trong độ tuổi khoảng từ 9-13 tuổi. Tuy nhiên nếu quá trình này xảy ra trước khi bé gái 8 tuổi thì được coi là dậy thì sớm.
Khi dậy thì sớm, tuyến sinh dục (buồng trứng) và tuyến thượng thận (các tuyến nằm phía trên thận) diễn ra quá trình giải phóng hormone. Đây là nguyên nhân cơ thể trẻ có những sự thay đổi với các biểu hiện như:
- Tuyến vú bắt đầu phát triển.
- Xuất hiện mùi cơ thể.
- Mọc lông ở khu vực nách, mu.
- Xuất hiện mụn trứng cá.
- Có chu kỳ kinh nguyệt đầu tiên (thường xuất hiện 2-3 năm sau khi trẻ phát triển ngực).
- Phát triển nhanh về chiều cao và cân nặng.
Tình trạng dậy thì sớm khiến cơ thể của bé gái có nhiều thay đổi như tăng trưởng chiều cao nhanh chóng, xuất hiện kỳ kinh nguyệt đầu tiên, phát triển tuyến vú,...
>> Tìm hiểu ngay: Tất tần tật những dấu hiệu đến tháng mà bạn không nên bỏ qua
Nguyên nhân khiến bé gái dậy thì sớm
Tình trạng dậy thì sớm ở bé gái chia thành 2 nhóm với các nguyên nhân khác nhau bao gồm dậy thì sớm trung ương và dậy thì sớm ngoại vi. Cụ thể như sau:
Dậy thì sớm trung ương
- Có khoảng 80% trường hợp là vô căn (không có nguyên nhân thực thể).
- 20% còn lại liên quan đến vấn đề về hệ thần kinh trung ương như não hoặc tủy sống bị tổn thương, bị ảnh hưởng bị bức xạ, dị tật ở não,...
Dậy thì sớm ngoại vi
- Gặp các vấn đề liên quan đến buồng trứng, tuyến yên, tuyến thượng thận (khối u buồng trứng, hội chứng McCune-Albright,...) làm tăng lượng estrogen được giải phóng trong cơ thể.
- Yếu tố di truyền từ người thân trong gia đình cũng ảnh hưởng đến quá trình phát triển tình dục.
- Lối sống ít vận động tăng nguy cơ béo phì - một trong những nguyên nhân thúc đẩy quá trình dậy thì sớm.
- Tiếp xúc sớm với các sản phẩm chứa nhiều testosterone hoặc estrogen khiến trẻ bị dậy thì sớm.
- Nước uống chứa một số loại hóa chất có thể làm rối loạn hệ thống hormone, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.
- Áp lực tâm lý, thường xuyên căng thẳng làm kích thích sản sinh hormone cortisol ở tuyến thượng thận, từ đó tác động đến hệ thống hormone GnRH và gây ra dậy thì sớm.
>> Tin liên quan: Nguyên nhân trẻ dậy thì muộn và cách xử lý
Những ảnh hưởng khi con gái dậy thì sớm
Tình trạng dậy thì sớm làm tăng nguy cơ ảnh hưởng đến sự phát triển, sức khỏe thể chất và tâm lý của bé gái:
Nguy cơ mắc hội chứng buồng trứng đa nang
Khi xuất hiện chu kỳ kinh nguyệt đầu tiên trước 8 tuổi, bé gái có nguy cơ mắc chứng rối loạn nội tiết tố. Đây là nguyên nhân có thể gây hội chứng buồng trứng đa nang khi trưởng thành.
Hạn chế chiều cao sau này
Khi dậy thì sớm, trẻ có thể phát triển xương sớm nên cao hơn các bạn cùng trang lứa. Tuy nhiên, chiều cao của con sẽ bị hạn chế lúc trưởng thành.
Ảnh hưởng đến tâm lý và hành vi
Những thay đổi xuất hiện sớm trên cơ thể làm bé cảm thấy khác biệt so với các bạn, từ đó khiến con ngại ngùng, xấu hổ, không dám thể hiện cá tính,... Điều này có thể làm trẻ cảm thấy lo âu, trầm cảm và ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý khi trưởng thành. Vì thế, cha mẹ nên nâng đỡ tâm lý của con bằng cách thường xuyên trò chuyện, giải thích về giai đoạn dậy thì để trẻ tập làm quen. Ngoài ra, phụ huynh cũng có thể nhờ đến sự hỗ trợ từ chuyên gia tư vấn tâm lý để con được tháo gỡ những khúc mắc khó nói trong lòng.
Cha mẹ nên là điểm tựa tâm lý giúp con vượt qua giai đoạn dậy thì sớm với nhiều bỡ ngỡ.
>> Dành cho bạn:
- Nguyên nhân gây mất kinh nguyệt các bạn nữ cần chú ý
- Cách giáo dục trẻ ngang bướng ở tuổi dậy thì
- Tìm hiểu tâm sinh lý con cái trong giai đoạn dậy thì
Ngoài ra, dậy thì sớm có thể dẫn đến những ham muốn tình dục nhưng bé gái lại chưa có đủ khả năng nhận thức, do đó có thể tiềm ẩn nguy cơ bị các đối tượng xấu lợi dụng. Vì vậy, cha mẹ cần đặc biệt quan tâm, theo dõi những chuyển biến về hành vi của con và hướng dẫn trẻ cách bảo vệ bản thân.
Phụ huynh cần làm gì khi nghi ngờ con gái dậy thì sớm?
Khi nghi ngờ con gái dậy thì sớm, cha mẹ hãy đưa trẻ đến bác sĩ Nội tiết Nhi để được thăm khám và tư vấn cụ thể. Tùy vào nguyên nhân, bác sĩ sẽ có lời khuyên phù hợp.
Đồng thời, trong giai đoạn này, các mẹ nên đồng hành cùng con theo những cách sau đây:
- Hướng dẫn con lựa chọn và sử dụng băng vệ sinh phù hợp giúp trẻ cảm giác thoải mái, dễ chịu và tự tin hơn mỗi khi đến kỳ kinh nguyệt. Theo đó, mẹ cũng cần chỉ con cách vệ sinh khi đến kỳ kinh nguyệt nhằm phòng tránh các bệnh viêm nhiễm vùng kín.
- Kiên nhẫn lắng nghe những băn khoăn của trẻ, từ đó tìm cách giải quyết các trở ngại tâm lý hướng con đến suy nghĩ tích cực, cải thiện sức khỏe tinh thần ở tuổi dậy thì.
Những lưu ý giúp trẻ phát triển đúng độ tuổi, phòng ngừa dậy thì sớm
Các bậc phụ huynh đang có con nhỏ gần đến tuổi dậy thì, hãy lưu ý những điều sau để giúp con phát triển bình thường, đúng độ tuổi:
Thiết lập chế độ dinh dưỡng cân đối cho trẻ
Cha mẹ nên thiết kế cho trẻ thực đơn dinh dưỡng mỗi ngày đa dạng, cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết. Trong đó, phụ huynh nên chú trọng chọn lựa các loại thực phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đảm bảo an toàn vệ sinh, những loại rau củ tươi mới, không chứa thành phần biến đổi gen. Ngoài ra, cha mẹ không nên cho trẻ ăn nhiều thực phẩm giàu chất béo, đồ ăn dầu mỡ, đồ hộp, thức ăn nhanh,...
>> Xem ngay: Con gái tới tháng nên và không nên ăn gì?
Động viên con tập thể dục thể thao thường xuyên
Trẻ nên vận động tối thiểu 30 phút mỗi ngày giúp cơ thể phát triển tốt, nâng cao sức khỏe và hỗ trợ xương phát triển tối ưu. Vì thế, cha mẹ có thể khuyến khích con tham gia các bộ môn thể thao như cầu lông, nhảy dây, chạy bộ,...
Phụ huynh có thể cùng con vận động thể chất giúp trẻ nâng cao sức khỏe thể chất và tinh thần.
Đưa con đi khám sức khỏe định kỳ
Phụ huynh nên cho con thăm khám sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện tình trạng dậy thì sớm. Từ đó có giải pháp điều trị, giúp con phát triển tốt.
Hạn chế cho con dùng mỹ phẩm làm đẹp quá sớm
Cha mẹ không nên cho con tiếp xúc với mỹ phẩm quá sớm, đặc biệt là loại sản phẩm có chứa estrogen hoặc testosterone có thể tiềm ẩn nguy cơ gây rối loạn hormone sinh dục, làm đẩy nhanh quá trình dậy thì.
>> Xem ngay: Giáo dục làm đẹp đúng cách giúp trẻ nâng cao tự tin về ngoại hình
Hạn chế cho con dùng thuốc ảnh hưởng nội tiết tố
Các loại thuốc ảnh hưởng nội tiết tố cũng có tác dụng kích thích cơ thể sản sinh các hormone gây ra dậy thì sớm. Do đó, phụ huynh nên hạn chế cho con sử dụng những sản phẩm thuốc này.
Tóm lại, quá trình trưởng thành khỏe mạnh của trẻ không thể thiếu sự đồng hành, nâng đỡ của cha mẹ. Vì thế, cha mẹ nên có sự chuẩn bị tốt về kiến thức để ngăn ngừa hoặc có cách xử trí hiệu quả vấn đề dậy thì sớm ở bé gái. Nhờ vậy giúp con vượt qua giai đoạn áp lực này, tự tin phát triển về thể chất và tâm lý về sau.
>> Khám phá thêm các bài viết hữu ích khác tại mục Hệ phụ huynh trên website Diana - Bạn thân ngày dâu để tích lũy thêm nhiều thông tin về tuổi dậy thì của con yêu, cha mẹ nhé!
