Hãy chuyển đổi “Áp lực đồng trang lứa” thành động lực phát triển

Áp lực đồng trang lứa là gì?

Áp lực đồng trang lứa hay Peer pressure không chỉ là một từ khóa “hot” trên mạng xã hội thời gian gần đây, mà là một thuật ngữ chuyên ngành tâm lý và giáo dục. Khi một người bỗng chốc hoài nghi về bản thân, tự ti, cảm giác thua kém hoặc vô tình phủ nhận thành quả của bản thân trước thành công của những người bạn trong cùng độ tuổi, hoàn cảnh với mình, người ta đó đang trong tình trạng áp lực đồng trang lứa.

Khi một người bỗng chốc tự ti về bản thân trước thành công của những người bạn đồng trang lứa, họ đang bị áp lực đồng lứa.

Nguồn ảnh: Freepik

Theo từ điển tâm lý học thuộc Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ, áp lực đồng trang lứa là khi cá nhân chịu ảnh hưởng của những người thuộc cùng một nhóm xã hội và phải thay đổi thái độ, giá trị và hành vi để phù hợp với các chuẩn mực của nhóm. Nói đơn giản hơn, đó chính là cảm giác tự ti của bản thân khi không đạt được những điều giống với bạn bè xung quanh.

Peer pressure xảy ra hầu hết ở mọi lứa tuổi. Chúng ta được nuôi dạy và lớn lên trong sự so sánh với các mối quan hệ xã hội. Bị so sánh càng nhiều, chúng ta càng áp lực khi bản thân mình thua kém người khác, chẳng thể theo kịp sự thăng tiến của một hình mẫu lý tưởng và không đáp ứng được kỳ vọng của những người xung quanh.

>> Tìm hiểu: Chia sẻ cách giúp trẻ nâng cao tự tin về ngoại hình trong giai đoạn dậy thì

Áp lực đồng trang lứa ảnh hưởng thế nào?

Ở tuổi dậy thì, chúng ta cũng thường thấy áp lực khi bị suốt ngày bị so sánh với “con nhà người ta” trong truyền thuyết. Dường như, nếu không trở nên vô cùng xuất sắc, giỏi giang thì bạn có cảm giác mình chính “bị bỏ lại phía sau”, bởi họ làm được còn bạn thì không.

Bên cạnh đó, là những cá nhân trong các tập thể xã hội, hầu hết chúng ta đều mong muốn được chấp nhận, hòa hợp với người khác. Các nghiên cứu khoa học cũng chỉ ra rằng bạn bè đồng trang lứa đóng vai trò quan trọng trong việc ảnh hưởng đến các hành vi xã hội. Ông bà ta cũng đã có câu “chọn bạn mà chơi”. Khi bạn bè, tán thành hành vi tích cực, các bạn trẻ có xu hướng tham gia vào những hành vi đó, ngay cả khi họ không thực sự để ý sau đó. 

Tuy nhiên, khi đối mặt với áp lực đồng trang lứa, chúng ta không nên hành động tiêu cực hoặc che giấu bản thân để hòa nhập với nhóm xã hội, dễ bị kích động khi ai đó khiêu khích để thể hiện rằng bản thân không hề thua kém so với người khác hay cảm thấy mệt mỏi, trầm cảm, lo lắng và áp lực khi ở những người xung quanh có những thành tựu xuất sắc.

Áp lực đồng trang lứa sẽ thúc đẩy sự cạnh tranh lành mạnh giữa những người trẻ tích cực.

Hãy coi đó là sự cạnh tranh lành mạnh. Chúng ta nên chọn làm điều gì đó tích cực, phát triển để đạt được thành tích như mong muốn: chăm chỉ hơn, hòa đồng hơn, chăm chút ngoại hình hơn, trau dồi và tích lũy kiến thức, kinh nghiệm thông qua trường lớp, các hoạt động ngoại khóa,… Chưa bàn đến kết quả, chỉ riêng việc bạn nỗ lực cố gắng mỗi ngày đã là một điều rất tuyệt vời rồi.

>> Tin liên quan: Những tips hay giúp bạn phát triển bản thân mỗi ngày

Làm thế nào để vượt qua áp lực đồng trang lứa?

Trên hành trình trưởng thành của bản thân, bạn sẽ phải vượt qua rất nhiều chông gai, thử thách và chẳng thể bỏ qua được đôi lúc “nhìn sang” và so sánh với các bạn cùng trang lứa. Nhưng, đừng để áp lực đồng trang lứa đè ép đôi vai bạn, hãy để chúng thành động lực thúc đẩy bạn vươn lên mạnh mẽ hơn, vượt qua những khó khăn và gặt hái thành công.

Để làm được điều này, trước hết, bạn phải thấu hiểu, tin tưởng và trân trọng những giá trị mình đang có và có thể tạo ra cho cộng đồng. Đừng lấy người khác làm tiêu chuẩn, bởi mỗi người là độc nhất vô nhị, không ai có xuất phát điểm và điều kiện phát triển giống ai hoàn toàn nên thật ngớ ngẩn khi đòi hỏi kết quả của họ phải như nhau.

Nỗ lực tiến về phía trước mỗi ngày nhưng cũng đừng quên nhìn về phía sau. Nhìn về phía sau ở đây không phải là những “người kém hơn” bạn mà là “chúng ta của ngày hôm qua”. Hãy luôn nỗ lực trở thành phiên bản tốt hơn mỗi ngày của chính chúng ta, từ những điều nhỏ nhất.

Và đừng quên rằng, chúng ta không cô đơn. Trên hành trình trưởng thành, chúng ta luôn có gia đình, người thân và bạn bè đồng hành. Đôi khi, chỉ cần nhìn vấn đề từ một góc tiếp cận là mọi chuyện sẽ khác. Đừng ngại mượn góc nhìn của những người yêu thương bạn nhé.

Hãy luôn nhớ rằng bạn không cô đơn, hãy mở lòng chia sẻ với mọi người xung quanh về những áp lực mình đang gặp phải để cùng tìm cách vượt qua chúng nhé!

>> Xem thêm: Bí quyết giúp bạn giữ vững tâm lý khi bước vào tuổi dậy thì

Quan trọng nhất, đó là luôn lắng nghe và yêu thương chính mình, dù thành công hay thất bại cũng đừng từ bỏ chính mình. Đôi khi dừng lại nghỉ ngơi một chút để có thêm bước đệm cần thiết trước khi bước đi đúng đường và vững chãi hơn.

Sau tất cả, người thực sự quyết định bạn sẽ vượt qua hay chịu thua áp lực đồng trang lứa sẽ là chính bạn. 

Không chỉ áp lực đồng trang lứa, Diana - Bạn thân ngày dâu còn giúp Hệ Nhập môn giải đáp thắc mắc và vượt qua nhiều thử thách của tuổi dậy thì khác. Hãy tìm hiểu thêm tại Diana - Bạn thân ngày dâu, kết quả chắc chắn sẽ khiến bạn bất ngờ đấy!